Studnia głębinowa – alternatywa dla wodociągu.
Studnia głębinowa czy podłączenie do miejskiej sieci wodociągowej? To jedno z pierwszych pytań, na które musimy odpowiedzieć sobie budując własny dom. Sprawdźmy zatem, na co zwrócić uwagę decydując się na wariant numer 1 – własną studnię na działce.
Bez wątpienia jednym z głównych atutów posiadania własnej studni głębinowej są niskie koszty. Zanim jednak do nich przejdziemy, dowiedzmy się najważniejszych informacji na temat studni głębinowych.
Typy studni
Obecnie wyróżniamy dwa rodzaje studni: studnie kopane oraz studnie wiercone.
- Studnie kopane, kojarzące się z tradycyjnymi studniami głębinowymi, często spotykanymi na wsiach, mogą sięgać nawet 20 metrów głębokości. Wykop studni kopanej wykonywany jest najczęściej ręcznie. Studnie te charakteryzują się zabezpieczeniem cembrowiny z kręgów bocznych, mających chronić ściany wykopu przed osuwaniem. Woda pozyskiwana jest ze studni przy pomocy ssącej zanurzeniowej pompy elektrycznej.
- Studnie wiercone, zwane również studniami rurowymi bądź głębinowymi, powstają dzięki odwiertom wykonanym na głębokości od 20 do 70 metrów. Ten rodzaj ujęcia wody, najmniej podatny na zanieczyszczenia, działa dzięki zastosowaniu dwóch rur: rury osłonowej i filtracyjnej. Osypka z warstwy żwiru, wykonana dookoła rury, usprawnia dopływ wody, zwiększając wydajność studni i minimalizując naturalne skutki jej zapiaszczenia.
Ciekawostka. Obok dwóch głównych rodzajów studni wyróżnić można trzeci – studnie wąskorurową, zwaną również abisyńską lub abisynką. To tymczasowe rozwiązanie często nie wystarczy do zaopatrzenia domu jednorodzinnego w wodę, niemniej jednak doskonale sprawdzi się w trakcie budowy domu.
Przepisy dot. lokalizacji studni
Obok dostępu do warstw wodonośnych istotną rolę odgrywa lokalizacja studni. Chcąc czerpać czystą wodę, musimy pamiętać o zachowaniu odpowiedniej odległości od możliwych źródeł zanieczyszczeń (np. żelazem, manganem). Co więcej, na umiejscowienie studni wpływ ma również Rozporządzenie Ministra Infrastruktury, dokładnie określające wymagania dla studni głębinowych (chodzi tu głównie o odległość studni od istotnych elementów architektury).
Głębokość studni zwykle nie przekracza 30 m.
W przypadku studni położonych na głębokości większej niż 30 m, gdzie pobór wody odbywa się nie mniej niż 5 m3 na dobę, wymagane jest zezwolenie wodnoprawne.
Głębokość studni i badania geologiczne
Na wspomniane wyżej głębokości wykopu studni głębinowych wpływ mają rozmaite czynniki, w tym układ warstw wodonośnych na terenie działki. Aby móc cieszyć się czystą, niezanieczyszczoną wodą, przed ostatecznym wyborem studni należy wykonać odpowiednie badania geologiczne.
Badania geologiczne skupiające się przede wszystkim na rozpoznaniu budowy geologicznej oraz warunków hydrogeologicznych na naszym terenie, ukazują nam indywidualny profil litologiczny. Dzięki temu dowiadujemy się, na jakiej głębokości występują poszczególne warstwy wodonośne i jaka jest ich miąższość.
Firmę wykonująca odwiert
Wybór odpowiedniej firmy robiącej odwierty to nie lada wyzwanie. Zwłaszcza wśród tak licznych rynkowych ofert. Logicznym wyborem będzie oczywiście specjalistyczna firma z długoletnim doświadczeniem popartym referencjami. Ale to nie wszystko. Warto przyjrzeć się firmom lokalnym znającym teren, na którym chcielibyśmy wybudować studnię. Dowiedzmy się, czy dana firma zapewni nam niezbędne świadczenia (projekt geologiczny, dokumentację wykonawczą) oraz gwarancję. I nie bójmy się pytać o szczegóły wydatków, możliwe dodatkowe opcje (darmowe badanie wody) czy zakres prac (co zapewni firma, co sami musimy zakupić).
Kiedy warto wykonać studnię?
Poznawszy najważniejsze informacje na temat studni głębinowych, możemy zadać sobie najważniejsze pytanie: czy znajdujemy się w grupie osób chcących i potrzebujących studni głębinowych. Konieczność budowania studni istnieje wtedy, gdy teren na którym budowany jest dom oddalony jest od instalacji wodociągów i nie ma możliwości wybudowania przyłącza. Jeżeli chcemy zaoszczędzić na podlewaniu ogródka i korzystaniu z wody przy innych czynnościach gospodarczych, również warto wybrać ten wariant. A jaka pora roku najlepsza jest na rozpoczęcie budowy studni? Nie istnieją przeciwwskazania odnośnie pogody. Prace można rozpocząć zarówno latem, jak i zimą. Przy czym okres jesienno-zimowy to najlepsza czas na kopanie lub wiercenie. Wtedy lustro wody znajduje się na najniższym poziomie.
Kiedy nie robić studni?
Odpowiedź na to pytanie nie zawsze wydaje się być łatwa, głównie przez jej liczne zalety. Bez względu na jakoś wody, znaczącym elementem może być jej zużycie. Dlatego zanim podejmiemy decyzję, zastanówmy się nad kosztami, jakie ponosimy w ciągu roku a naszymi potrzebami. To właśnie zużycie wody w gospodarstwie odgrywa zasadnicze znaczenie. Jeżeli korzystamy z wody jedynie podczas prostych codziennych czynnościach (picie, kąpanie, zmywanie), nie posiadamy przydomowego ogrodu, który trzeba regularnie podlewać i liczymy na zwrot zainwestowanych pieniędzy najlepiej w ciągu kilku miesięcy, budowa studni głębinowej może okazać się nietrafionym pomysłem.
Pompy do studni
- Pompy o napędzie ręcznym, czasochłonne i wymagające sporego wysiłku, dziś służą jedynie jako rozwiązania zastępcze. Na rynku dostępne są pompy o napędzie elektrycznym: pompy samozasysające oraz zanurzone. Pompy samozasysające dołączane są najczęściej do zbiornika wody, tworząc zestaw hydroforowy. Ten wariant, dominujący w domach jednorodzinnych, charakteryzuje się niską ceną i prostą konstrukcją. Pompę montowaną w budynku łączy ze studnią rura ssawna. Minusem pompy jest jej głośna praca i możliwość wydobycia wody z głębokości jedynie około 7m.
- Pompy o napędzie elektrycznym zanurzone w studni, montowane poniżej lustra wody, działają wypełniając hydrofor znajdujący się wewnątrz budynku. Ciche i niezwykle sprawne wybierane są z uwagi na możliwość pracy w studniach o bardzo dużej głębokości. Wadą w tym przypadku jest ich duża cena.
Koszty budowy studni
Na koniec najważniejsze. Koszt inwestycji, jakim jest posiadanie własnej studni głębinowej, może na pierwszy rzut oka wydawać się duży. Warto jednak pamiętać, że to przedsięwzięcie wymagające czasu. Dlatego zanim zdecydujemy się na własną studnię powinniśmy wziąć pod uwagę następujące wydatki związane z: projektem studni głębinowej; prowadzeniem prac geologicznych mających na celu wydanie wymaganej dokumentacji hydrologicznej; opłatami (pozwolenia, wnioski). Jeżeli jesteśmy zmuszeni do budowy studni głębinowej z uwagi na brak możliwości dostępu do sieci wodociągowej, koszta muszą być powiększone o badania jakości wody (analiza składu) w stacji sanitarno – epidemiologicznej. W przypadku wody niezdatnej do picia dodatkowo o zakup specjalnych filtrów do uzdatniania wody. Do ceny doliczyć należy również ceny odwiertów, w tym czasem odwiertu próbnego, zależnego od regiony oraz położenia wody.
Reasumując. Jeżeli zdecydujemy się na wykopanie studni do 30 m i pobór do 5 m3 wody na dobę, możemy spodziewać się wydatków rozpoczynających się od kwoty 8 000 zł. Inwestycja powinna zwrócić się średnio po 2-3 latach.
Badanie jakości wody
Mimo wstępnej analizy wody przeprowadzanej wraz z badaniami geologicznymi, sprawdzanie jakości wody należy wykonywać regularnie, głównie dla własnego bezpieczeństwa. Rozmaite sąsiadujące zanieczyszczenia (żelazo, mangan, siarkowodór, azotany, azotyny) dostające się do gleby czy zmiany form terenu mogą mieć olbrzymi wpływ na pozyskiwaną przez nas wodę, a co za tym idzie wpływ na zdrowie całej naszej rodziny. Decydując się na studnię głębinową pamiętajmy o odpowiedzialności i systematycznie sprawdzajmy stan wody, oddając jej próbkę do sanepidu.